Baarlo - Hout-Blerick: “Dijktraject Baarlo – Hout-Blerick is een puzzel die we samen oplossen”

Luuk van Dijk woont al zijn hele leven in Baarlo. Hij houdt van het landelijke gebied én van de Maas. “Ik ben een kind van de Maas”, vertelt hij. “Als ik in het weekend thuis kom, ga ik eerst een rondje met de hond lopen, langs de Kwistbeek en de Maas. Water is een moeilijk grijpbare natuurkracht. Het hoogwater in 2011 staat me bijvoorbeeld nog goed bij. Het water steeg toen heel snel en de stroming was erg sterk. Als je dan buitendijks woont, zoals ik, dan weet je hoe belangrijk waterbescherming is.” Dat is één van de redenen dat hij lid werd van de omgevingswerkgroep in Baarlo. “Als het goed is, blijf ik in Baarlo wonen. Ik wil meedenken over de inrichting van onze leefomgeving, zodat Baarlo een veilige en mooie woonplaats blijft.”

Vanaf begin openheid geven

Marita Cals is sinds 2016 omgevingsmanager voor Waterschap Limburg voor de dijkversterking en –verlegging Baarlo - Hout-Blerick. Ze werkt al ruim dertig jaar in de rivierenwereld. Toen ze aan de slag ging met de dijkplannen voor Baarlo, stond één ding centraal: zo snel mogelijk de omgeving in. “We wilden de mensen en het gebied leren kennen”, vertelt ze. “We wilden meningen en wensen horen en uitleggen waarom we hier aan de slag gaan. Daarom startten we met omgevingswerkgroepen en organiseerden we volop informatie- en ontwerpbijeenkomsten. Het laatste wat we wilden was op kantoor alles bedenken en dan de betrokkenen daar op laten reageren. Samen met de omgeving een plan ontwikkelen voor Baarlo, dat was meteen ons doel.”

Kansen zien

In Baarlo – Hout-Blerick heeft Waterschap Limburg een groot aantal opgaven. Het dijktraject is lang en er moeten verschillende zaken worden aangepakt, waaronder dijkversterking, eventuele dijkverlegging in het buitengebied, de herinrichting van de Kwistbeek en de aanleg van hoogwatergeulen. Voor elk vraagstuk zijn verschillende oplossingen mogelijk en die hebben elk een andere invloed. Luuk: “Natuurlijk is het veel, maar ik zie deze grote vraagstukken vooral als een kans. Ons hele gebied moet op de schop en we kunnen het nu in één keer goed doen. Als we nu de juiste maatregelen kiezen, dan zijn er over twintig jaar niet weer ingrijpende acties nodig.”

Baarlo is een puzzel

Marita: “Baarlo is een complexe opgave en het is belangrijk dat we in goed overleg de juiste keuzes maken. Daarvoor moeten we van alle kanten naar de opgaven kijken en de belangen goed afwegen.” “In deze fase staan individuele belangen niet voorop”, zegt Luuk. “Natuurlijk denk ik ook wel eens aan mijn achtertuin, maar die is op dit moment in het proces nog minder belangrijk. Eerst de hoofdlijnen bepalen, dan pas de details invullen. Het gaat nu om de vraag wat het beste is voor heel Baarlo. Ik vraag me ook af of we elke woning of bedrijf rond Baarlo tot op de centimeter moeten beschermen. De Maas is de reden dat het hier zo fijn wonen en werken is. Boeren profiteren van de vruchtbare gronden, de horeca bloeit dankzij de dagjesmensen die fietsen door de mooie natuur. Misschien moeten we accepteren dat de Maas naast al die lusten eens in de zoveel tijd ook lasten met zich meebrengt. Als we die enigszins binnen de perken weten te houden, dan valt daar volgens mij goed mee te leven.”

Een gezamenlijk toekomstplan

Het omgevingsproces in Baarlo – Hout-Blerick verloopt over het algemeen goed, maar het is niet altijd makkelijk. “Dit gebied heeft een geschiedenis met overheden die plannen maakten zonder te communiceren met de bewoners, vaak zonder te denken aan de lange termijn”, zegt Luuk. “Dat vertrouwen moest het waterschap terugwinnen. Mensen zijn soms bang dat het waterschap informatie achterhoudt of niet doorpakt.” Marita knikt. “Dat is het nadeel van het vroeg betrekken van de omgeving. Het duurt dan lang voordat er echt knopen worden doorgehakt. Pas als alle informatie compleet is en de betrokken overheden een gezamenlijk beeld hebben, kunnen we keuzes maken.”

Keuzes maken

De overheden staan nu aan de vooravond van het maken van die keuzes, en dat zal soms heel lastig zijn. “Ook voor mij als omgevingsmanager, want ik zit tussen de belangen van het waterschap en die van de bewoners en ondernemers van Baarlo en Hout-Blerick in”, zegt Marita. “Ik houd daarom steeds mijn einddoel voor ogen: komen tot een plan waarmee Baarlo een mooi en economisch gezond dorp blijft, waar mensen bovenal veilig wonen, werken en ontspannen.” Luuk: “Ik hoop dat over twintig jaar alle binnendijkse mensen droog wonen, achter een dijk die goed past in het landschap. Dat er ook gedacht is aan de buitendijkse bewoners én dat het Baarlose Maasdal een natuurlijk landschap vormt, met plek voor vee- en fruitteelt en beken. Dat zou prachtig zijn.”