“Als omgevingsmanagers zijn wij de stem van buiten naar binnen”

Sjoerd herkent wat Rudy zegt: “Ook bij het project in Vierwaarden zijn er een aantal ingrijpende zaken die moeten gebeuren.” De dijk moet versterkt worden, maar wordt ook binnendijks (van de rivier af) verplaatst. Zo heeft de Maas meer ruimte om door te stromen en loopt het water minder hoog op. In de uiterwaarden worden maatregelen onderzocht die de waterstand verder naar beneden kunnen brengen, zoals geulen. Daarnaast moet er ook een jachthaven verplaatst worden en ligt er een opgave voor natuurontwikkeling. Want ook dat is onderdeel van het hoogwaterbeschermingsprogramma: het moment van verandering benutten om andere opgaven mee te nemen en, onder andere, natuur aan te leggen die voldoet aan de doelstellingen van het ministerie. “We willen het gebied nog mooier achterlaten dan het nu al is”, stelt Sjoerd.

In Vierwaarden zijn er veel belanghebbenden vanwege alle verschillende deelgebieden. “Per locatie hebben we bij de start van het project een brede informatieavond georganiseerd waarbij we de uitnodiging hebben neergelegd om in een aantal vervolgsessies mee te denken over de invulling van het deelgebied”, legt Sjoerd uit. “Vervolgens hebben we samen met degenen die zich hebben aangemeld, in drie ontwerpateliers per deelgebied, nagedacht wat de plannen zijn en waar de dijk en de geulen moeten komen te liggen. In een plenaire bijeenkomst hebben we vervolgens alle plannen van de verschillende deelgebieden aan elkaar gepresenteerd, waardoor iedereen in één klap op de hoogte was.”

“In Arcen heeft het belang van bewonersparticipatie zich al dubbel en dwars bewezen”, zegt Rudy. De dijkversterking werd aangekondigd in 2017. Hierbij gold na aantal zware bijeenkomsten de regel dat de bewoners zelf het traject van de kering in de tuinen mochten bepalen. Waterschap Limburg zou de definitieve beslissing nemen wanneer de bewoners er niet zelf uitkwamen. Het tracé is door bewoners bepaald, op één traject na waar uiteindelijk het waterschap het heeft bepaald. Bewoners begrepen en accepteerden dit. De bewoners kwamen ook met het idee om een zelfsluitende kering te plaatsen, in plaats van een glazen kering (voorkeur van het waterschap). Deze zie je niet, tenzij het hoogwater wordt. Dan komt de kering omhoog. Ideaal voor de bewoners die opkeken tegen de hoge glazen kering, maar het prijskaartje was boven ons budget. Zo ontstond het spreekwoordelijke bootje van Arcen. Een samenwerking waarin alle betrokken partijen samenwerkten om de wens van een zelfsluitende kering te realiseren en in het bootje konden stappen. De betrokken bewoners legden de schadevergoeding voor hun verloren tuinen (deels) in, regelden bijdragen van provincie Limburg, gemeente Venlo en het Nationaal Rampenfonds en haalden geld met een crowdfundingsactie op. Met het vinden van de juiste aannemer werd het laatste stukje van de financiële kloof overbrugd. Hierbij werd een afvaardiging van bewoners in de aanbesteding opgenomen in het beoordelingsteam. Mee beoordelen betekent ook meedragen van de uitkomst. Door de participatie van de bewoners en het actief zoeken naar oplossingen, kan nu de zelfsluitende kering in 2025 aangelegd worden. “Participatie kost tijd, maar het levert uiteindelijk veel meer draagvlak en plezier op”, zegt Rudy.