Steyl: “Het zicht op de ‘skyline’ van Steyl moest behouden blijven”


Johannes en Christine 12_voorkeur

Het rijksmonumentale kloosterdorp Steyl is één van de parels van de gemeente Venlo. Toen bleek dat de dijk bij Steyl - Maashoek flink verhoogd moest worden, was voor bewoners én gemeente meteen duidelijk dat er een maatwerkoplossing moest komen. Want met een muur langs het water zou het beschermde aanzicht van Steyl verdwijnen. Na een intensief overlegtraject is gekozen voor dijkverhoging in combinatie met een zelfsluitende kering. Johannes de Groot namens Waterschap Limburg en Christine Jansen van de gemeente Venlo blikken terug op de keuzes die gemaakt zijn.

Johannes de Groot is adviseur waterveiligheid bij ingenieursbureau Arcadis en werkt als ontwerpleider voor Waterschap Limburg. Christine Jansen is planoloog bij de gemeente Venlo. Allebei hebben ze zowel privé als in hun werk veel met water te maken. Johannes: “Ik ben fanatiek windsurfer en heb in mijn jeugd veel gezwommen en gevist. Ik ben niet opgegroeid met de Maas, maar ik vind de landschappen rond de rivier prachtig. Daar geniet ik elke keer van als ik hier ben.” Christine zwemt, roeit en fotografeert graag. In haar foto’s speelt water ook een centrale rol. Bovendien woont ze aan de Maas. “Onze buurt kan niet beschermd worden tegen hoogwater”, zegt ze. “Gelukkig ligt mijn huis wat hoger, zodat ik me geen zorgen hoef te maken over waterveiligheid. Maar dat is bij veel dorpen aan de Maas heel anders.”

Hoge dijk in Steyl nodig

Steyl ligt direct aan de Maas en is een beschermd dorpsgezicht. De dijk langs het dorp bestaat uit verschillende delen, waaronder een muur waarop het waterschap bij hoogwater demontabele delen plaatst. In 2003 brak de dijk rond Steyl door, doordat de fundering onder de coupure bezweek. “Dat had veel impact, want het water kwam razendsnel op en de schade was groot”, zegt Johannes. “De coupure is hersteld, maar bij hoogwater voldoet de kering niet meer aan de nieuwe normen. Daarom moet er een nieuwe oplossing komen voor de dijk tussen het plein van Steyl en de coupure bij de Jochumhof.” Christine: “De discussie over de dijkversterking loopt in Steyl al vijf jaar. De eerste jaren was de gemeente er niet direct bij betrokken, maar dat veranderde toen bleek dat de dijk 1,60 meter verhoogd moest worden. We wilden voorkomen dat de ‘skyline’ van Steyl zou verdwijnen.”

Verschillende belangen

Als alleen de veiligheid van Steyl belangrijk zou zijn, had Waterschap Limburg gekozen voor een dichte, hoge dijk. Maar dat was geen optie, want dan zou het beschermde aanzicht van Steyl vanaf de Maas verdwijnen. “We gingen samen met de gemeente en bewoners op zoek naar een maatwerkoplossing”, zegt Johannes. “Het overleg ging er soms stevig aan toe, want de belangen liepen uiteen. Veiligheid staat voorop, maar de gemeente wilde ook de toeristische en cultuur-historische waarde van Steyl behouden. De inwoners stonden voor hun zicht op de Maas.” Christine: “Voor hen was het ook belangrijk dat er snel een besluit kwam over een definitieve oplossing voor hun dijk. Een dijkdoorbraak zoals in 2003 wilden ze niet nog eens meemaken.”

Bijzondere oplossing: zelfsluitende kering

Waterschap Limburg onderzocht verschillende oplossingen voor het verhogen van de dijk. Die werden vertaald in tekeningen, die duidelijk maakten wat de effecten op het aanzicht van en naar het dorp waren. Uiteindelijk is er een voorkeursalternatief gekozen. De kering wordt tussen het plein van Steyl en de coupure met circa zeventig centimeter verhoogd. Het plein wordt ook verhoogd, zodat het panorama op de Maas intact blijft. Daarnaast komt er een zelfsluitende kering, die sluit bij hoogwater. Zo is de veiligheid van Steyl gegarandeerd. Bovendien wordt de dijk in het zuiden sluitend gemaakt door de kering aan te laten sluiten op de verderop gelegen steilrand. De dijk vanaf de Jochumhof wordt nu niet aangepakt, dat traject wordt later onderzocht. “In Steyl konden we kiezen voor zo’n zelfsluitende kering, omdat het dorpsgezicht door het Rijk beschermd wordt en het om een publieke plek gaat”, zegt Johannes. “Op andere plekken is deze bijzondere oplossing niet aan de orde.”

Afwegen individuele en algemene belangen

“Als gemeente zijn we tevreden over het voorkeursalternatief”, zegt Christine. “De stevige discussies hebben resultaat gehad. Natuurlijk staat niet iedereen in Steyl te springen. Ze begrijpen de keuze wel, maar bewoners direct aan de Maas kijken straks deels tegen een kering aan. Ik begrijp goed dat dat slikken is. Als gemeente kijken we vooral naar het algemene belang en daarvoor is de zelfsluitende kering een goede keuze. Zo blijft Steyl een parel in onze gemeente. Ik vind dat de inwoners een compliment verdienen voor hun constructieve manier van meedenken én voor hun geduld. Het proces heeft lang geduurd, en we zijn blij dat we nu het definitieve dijkontwerp kunnen gaan maken.”


Even voorstellen

Links

Naam: Johannes de Groot (27)
Is: adviseur waterveiligheid en ontwerpleider bij Arcadis, voor Waterschap Limburg
Woonplaats: Utrecht

Rechts

Naam: Christine Jansen (45)
Functie: planoloog gemeente Venlo
Woonplaats: Roermond