Zoeken - Zoekresultaten

Het onderzoeksrapport vindt u op de website van Waterschap Limburg (www.waterschaplimburg.nl/resultaten-watersysteem-deltares).En ook www.limburg.nl

Voordat je wateroverlast ervaart, is het een goed idee om je eigen woning zo optimaal mogelijk voor te bereiden op het water. Enkele voorbeelden zijn het aanbrengen van waterbestendig materiaal in je woning en het aanschaffen en plaatsen van waterkeringen, zoals schotten, om je huis te beschermen tegen wateroverlast. Kijk op:  https://www.waterschaplimburg.nl/uwbuurt/landingspagina/schade-beperken/

Er wordt continue gewerkt aan het verkleinen van de kans op wateroverlast. Dit gebeurde al voor 2021, en dat loopt natuurlijk door. Er is ook al veel “extra's” gebeurd sinds 2021. Onmiddellijk na de watercrisis is er hard gewerkt om alle schade te herstellen, zodat de assets voor de winter weer gereed waren. Er zijn veel bijeenkomsten geweest met bewoners, waarin ervaringen en ideeën gedeeld zijn. Ook zijn er al meerdere onderzoeken gestart en afgerond, die het probleem in kaart brengen en mogelijke maatregelen uitwerken. De crisisorganisatie is geëvalueerd, en de verbeteringen die daaruit voortkwamen zijn doorgevoerd of worden verder uitgewerkt. Tegelijkertijd worden de maatregelen langs de beken en de Maas die de komende jaren al gepland waren versneld uitgevoerd indien mogelijk. Binnen internationale samenwerkingsverbanden wordt de informatie-uitwisseling verbeterd. Daarnaast hebben we wateroverlast in Limburg landelijk op de agenda gezet. Als reactie op de propositie “Naar een robuust watersysteem in Limburg” van alle Limburgse overheden, heeft het Ministerie 300 miljoen euro gereserveerd voor het verbeteren van de wateroverlastsituatie in Limburg. Daarnaast is er een landelijke beleidstafel opgezet waar lessen worden getrokken uit de watercrisis van 2021, voor Limburg én de rest van Nederland.

Dat is nu onderwerp van onderzoek en wordt een onderdeel van de plannen waar het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg mee aan de slag gaat.

De komende 10 tot 15 jaar zal veel gaan gebeuren. Soms zijn de maatregelen ingrijpend maar soms zijn ze voor veel inwoners niet direct zichtbaar. Daar waar maatregelen de directe leefomgeving van inwoners ingrijpend veranderen zal in een vroeg stadium overleg plaats vinden met de omgeving. Op die manier willen we samen met onze inwoners de maatregelen zo goed mogelijk inpassen.

De gebieden waar de watersnood in juli 2021 het hevigst was, krijgen voorlopig prioriteit. In zijn algemeenheid zijn dat de stroomgebieden van de Geul, de Geleenbeek en de Roer. Daarnaast wordt in de hele provincie doorlopend gekeken op welke locaties er een relatief grote kans is op wateroverlast, en hoe we dat kunnen verbeteren. Dit doet het waterschap standaard al, dus dat staat los van de wateroverlast van juli 2021.

Het programmabureau Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) is samen met de provincie, het waterschap en de gemeenten gestart met het maken van de plannen hoe we verder gaan. We doen dit aan de hand van meerdere sporen. Op de eerste plaats onderzoeken we welke fysieke maatregelen we op de korte termijn kunnen uitvoeren. Het gaat dan vaak om de wat minder ingrijpende maatregelen waarmee nog lang niet het gewenste eindresultaat wordt bereikt. Daarnaast brengen we aan de hand van de aanbevelingen van Deltares in beeld welke vervolgonderzoeken nodig zijn om de grotere en ingrijpende maatregelen te bepalen. Gelijktijdig onderzoeken we waar we in de toekomst beken meer de ruimte willen geven en meer water kunnen vasthouden. We stellen regels op om ervoor te zorgen dat die ruimte ook beschikbaar blijft of komt voor het vasthouden van water. Ook kijken we naar de mogelijkheden om werk met werk te maken. Dat wil zeggen dat we waar het kan de kans op wateroverlast verkleinen samen met andere gewenste veranderingen zoals bijvoorbeeld de opgave om meer natuur aan te leggen. Een ander spoor richt zich op het beter en sneller informeren van onze inwoners voordat een overstroming dreigt en het beschermen van woningen door bijvoorbeeld schotten. Binnen 3 jaar denken wij de belangrijkste onderzoeken te kunnen afronden en een goed overzicht te hebben van alle maatregelen die we willen nemen. Waar het kan treffen wij in de tussentijd al maatregelen. Het realiseren van alle maatregelen gaat 10 tot 15 jaar in beslag nemen (en er blijft dan alsnog een verkleind risico op wateroverlast bestaan). Limburg wordt in deze periode elk jaar een stukje veiliger.

Een early warning system (waarschuwingssysteem) kan helpen bij het vroegtijdig waarschuwen op welke plek en op welk tijdstip een flinke bui of een sterk verhoogd waterpeil verwacht wordt. Hiervoor zijn nauwkeurige modellen nodig die het gehele stroomgebied laten zien, ook het buitenland. Daarnaast zijn goede communicatiemiddelen nodig.Zo'n systeem bestaat nu nog niet voor de Limburgse beken.

Sponswerking is de capaciteit van een gebied om water te laten infiltreren en vast te houden. Zo wordt de afvoer van dat water vertraagd en gelijkmatiger verdeeld in de tijd: het water wordt “gebufferd”. De natuurlijke buffercapaciteit van de bodem is de afgelopen decennia op veel plaatsen in Nederland aantoonbaar afgenomen, bijvoorbeeld door bewerking van de bodem, afname van het organische stofgehalte, toename van verhard oppervlak, en door aanleg van drainage.

Met waterkerende schotten kunt u uw huis tegen wateroverlast beschermen als er water op straat staat. Water kan naar binnen stromen door openingen in uw huis zoals ventilatiegaten, roosters, of kieren langs ramen en deuren. Ramen en deuren kunt u waterdicht maken door er een schot voor te plaatsen. Meer informatie vindt u op https://www.waterschaplimburg.nl/uwbuurt/landingspagina/schade-beperken/

Een kademuur wordt langs een beek of rivier gebouwd. Soms heeft deze een waterkerende functie, dan is de muur ontworpen om water tegen te houden tijdens hoog water.

Een watergang die onder de grond in een buis of koker is gelegd. (Een duiker langer dan 15 meter noemen we een overkluizing)

Een watergang die onder de grond in een buis of koker is gelegd. (Zelfde constructie als een duiker. Een duiker langer dan 15 meter noemen we een overkluizing)

Nature-based solutions zijn maatregelen die gebruik maken van de natuur om ons watersysteem te verbeteren én die tegelijk het ecosysteem helpen. Dit soort maatregelen helpen vaak ook om een gebied klimaatbestendiger te maken. Voorbeelden die helpen tegen wateroverlast zijn vergroening van steden, het aanleggen van bos of doorstroommoerassen, heggen langs akkers.

Water dat niet in de grond infiltreert, stroomt over de oppervlakte weg naar lagere gebieden. Dat heet oppervlakkige afstroming. Als veel water oppervlakkig afstroomt dan kunnen lokale waterstroompjes ontstaan. Oppervlakkige afstroming ontstaat vooral bij verhard oppervlak (zoals wegen), of kale harde grond.

Infiltratie van water is het proces waarbij (regen)water in de bodem zakt. Hoe snel en hoeveel water kan infiltreren hangt af van o.a. de bodemsoort en het landgebruik. Water dat niet infiltreert stroomt over het land naar de beek. Infiltratie is dus belangrijk om wateroverlast te voorkomen, én om droogte te voorkomen.

Het hoogwater van juli 2021 was bijzonder door de vele regen in korte tijd, in het zomerseizoen in zo’n grote regio. De herhalingstijd van de bui wordt geschat op ongeveer 500 jaar. Door klimaatverandering kan een bui zoals gevallen in juli 2021 vaker gaan voorkomen. Volgens het KNMI wordt de kans op een vergelijkbare gebeurtenis in de loop van deze eeuw ongeveer 6 keer groter als gevolg van klimaatverandering. Vanuit die voorspelling is het neerslagevent van juli 2021 het toekomstige 1:100 scenario. De berekeningen van het juli 2021 scenario in dit onderzoek geven daarmee een bruikbare inschatting waar we rekening mee moeten houden als gevolg van klimaatverandering.