Zoeken - Zoekresultaten

De eerste fase van de watersysteemanalyse bestond uit vier casestudies, waarbij is ingezoomd op vier locaties die in 2021 zijn overstroomd, maar die een zeer verschillende problematiek kenden. De bevindingen zijn eerder gerapporteerd vorig jaar mei 2022.

De tweede fase bestaat uit de watersysteembrede analyse. Bij de analyse is gekeken naar de afvoer en de waterstanden in en langs de Geul, Geleenbeek en de Roer. Voor twee kleine zijbeken van de Geul is een gedetailleerde analyse uitgevoerd naar het oppervlakkig afstromen van regenwater en de invloed van het landgebruik daarop. Ook is gekeken naar de opgetreden schade langs de drie beken en de kans op slachtoffers. En er is een korte evaluatie uitgevoerd voor incidenten die zijn opgetreden aan waterkeringen langs de Maas. Er is één hoofdrapport, waarin alle conclusies en aanbevelingen worden beschreven. Hiervan is ook een samenvatting beschikbaar. Het hoofdrapport en de samenvatting staan op de website www.waterschaplimburg.nl/resultaten-watersysteem-deltares

Voor elk van de onderliggende onderwerpen is ook een uitgebreid achtergrondrapport gemaakt, waarin de methode en resultaten van dat onderdeel worden beschreven. Dit zijn erg technische rapporten. Deze kun je opvragen bij via contactadres [email protected].

De gebieden waar de watersnood in juli 2021 het hevigst was, krijgen voorlopig prioriteit. In zijn algemeenheid zijn dat de stroomgebieden van de Geul, de Geleenbeek en de Roer. Daarnaast wordt in de hele provincie doorlopend gekeken op welke locaties er een relatief grote kans is op wateroverlast, en hoe we dat kunnen verbeteren. Dit doet het waterschap standaard al, dus dat staat los van de wateroverlast van juli 2021.

In het onderzoek is berekend wat er gebeurt als óveral 5 of 10 mm water per dag extra wordt vastgehouden. Dus, in het landelijk gebied én het stedelijk gebied. Stedelijk gebied is niet apart onderzocht. De studie voor twee kleine stroomgebieden (gebieden waar het water afstroomt naar zijbeken) van de Geul laat zien dat ook in het bebouwde gebied veel afstroming van water plaatsvindt. En, dat een deel van de afstroming van het water al werd opgevangen in de nu al aanwezige regenwaterbuffers.

De afvoer zou hoger zijn geweest, als de regen die in de Ardennen viel, in het stroomgebied van de Geul was gevallen. Dan zou er ook meer overlast zijn. De kans op extreme regenval in de Ardennen is groter vanwege het bergachtige terrein. Het is niet onmogelijk dat Limburg of andere delen van Nederland hier in de toekomst mee te maken krijgen. In dit onderzoek is niet onderzocht wat de gevolgen zijn als dit zou gebeuren.

Deltares heeft onderzocht wat het effect zou zijn wanneer 5 tot 10 mm neerslag per dag extra zou kunnen worden geborgen. Het gaat daarbij om de infiltratie (intrekken van water in de grond) in het hele gebied, ook op de hellingen en plateaus. In de studievoor twee kleine stroomgebieden (gebieden waar het water afstroomt naar zijbeken) van de Geul is geprobeerd gevoel te krijgen van de omvang van de maatregelen die hiervoor nodig zijn. Daarbij is gekeken naar het effect van het omzetten van akkers naar grasland. En, naar het veranderen van gangbare landbouw naar duurzame akkerbouw. Omzetten van akkerland en grasland naar bos is niet onderzocht.

Het onderzoek dat Deltares in opdracht van de Provincie Limburg en het Waterschap Limburg heeft uitgevoerd is nu afgerond. Het onderzoek geeft inzicht in hoe de Roer, de Geleenbeekbeek en de Geul met hun zijbeken functioneren bij grote hoeveelheden neerslag. Daarnaast leert dit onderzoek ons hoe bepaalde type maatregelen werken om de kans op nieuwe grote overstromingen te verkleinen. Deltares doet aanbevelingen waar wij op de korte termijn en voor de lange termijn onze aandacht op moeten richten. Daarvoor hebben de provincie, het waterschap, de rijksoverheid en de Limburgse gemeenten het Programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) opgestart. Dit Programma gaat nu samen met de gemeenten, provincie en het waterschap aan de slag met de verdere onderzoeken die nodig zijn (ten behoeve van het bepalen van de maatregelen die moeten worden uitgevoerd) en het uitvoeren van de maatregelen. De vervolgonderzoeken en het uitvoeren van de maatregelen is een hele grote klus die naar verwachting 10 tot 15 jaar gaat duren.

Deltares heeft gekeken wat het effect is wanneer 5 tot 10 mm neerslag per dag extra kan worden geborgen in de bodem. In de deelstudie voor twee kleine gebieden (stroomgebieden), waar het water afstroomt naar zijbeken van de Geul, is geprobeerd gevoel te krijgen voor de omvang van de maatregelen die hiervoor nodig zijn. Daarbij is gekeken naar het effect van ander landgebruik. Namelijk het omzetten van akkers naar grasland en het veranderen van gangbare landbouw naar duurzame akkerbouw. In beide gevallen neemt de infiltratie van water in de bodem toe. Het effect van andere veranderingen in landgebruik of landinrichting is niet onderzocht. Toch kunnen deze wel degelijk bijdragen aan het minder snel afstromen van water. Hierdoor is er meer tijd voor neerslag om in de bodem weg te zakken. De kans op wateroverlast en overstroming neemt dan af.

Deltares heeft vooral gekeken naar mogelijke maatregelen op Nederlands grondgebied. Dit ligt het meest binnen onze invloedssfeer. Voor zowel de Geul als de Roer is het zinvol om naar maatregelen te kijken in het hele stroomgebied, dus ook in het buitenland. Zelfs door heel veel water in België vast te houden is het niet mogelijk om alle wateroverlast in Nederland te voorkomen tijdens zo’n extreme neerslag. Daarom blijven maatregelen in Nederland ook nodig. Extra water opvangen in het buitenland is positief voor het verminderen van een overstroming in Limburg. Dit kan op allerlei manieren, waaronder retentievoorzieningen, stuwen of verandering van landgebruik. Het programma WRL kijkt naar mogelijkheden voor intensievere internationale samenwerking. Het Waterschap Limburg heeft nauwe contacten met het bevoegde gezag in België en Duitsland om samen tot verbetermaatregelen te komen.