Teeltvrije zones en bufferstroken


Teeltvrije zones zijn stukken landbouwgrond naast oppervlaktewater om de waterkwaliteit te beschermen. Vanaf 1 maart 2023 zijn vanuit de mestwetgeving ook bufferstroken verplicht. Hieronder vindt u meer informatie over de regels die gelden voor deze zones én stroken. In de zijbalk kunt u bij ‘Downloaden’ documenten inzien om de breedtes zelf te bepalen. Ook vindt u daar handige links naar relevante websites met meer informatie.

BELANGRIJK: De inhoud van deze pagina kan wijzigen, omdat de regels landelijk nog niet geheel uitgewerkt zijn. Waterschap Limburg volgt nauwlettend de landelijke ontwikkelingen. Wij adviseren om contact op te nemen met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) voor de meest actuele regels, of mail voor algemene vragen naar vragenbufferstroken@waterschaplimburg.nl. RVO berekent voor u de bufferstrookbreedte in de Mijn Percelen-applicatie.

Regels teeltvrije zones

Op een teeltvrije zone mogen géén meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt. Daarnaast moet het gewas anders zijn dan de hoofdteelt, behalve bij gras. Het beweiden, maaien en oogsten is wel toegestaan.

De breedte van de teeltvrije zone is afhankelijk van het geteelde product, het type waterlichaam en de toegepaste spuittechniek/driftreductie. De zones zijn altijd minimaal 500 cm bij Ecologisch kwetsbare waterlopen (zie Uitvoeringsbesluit Meststoffenwet). Ook bij braakliggende percelen dient een teeltvrije zone te worden aangehouden. Bij droge sloten hoeft geen teeltvrije zone te worden aangehouden.

Regels bufferstroken

Op een bufferstrook mogen géén meststoffen worden gebruikt. In de praktijk overlappen bufferstroken en teeltvrije zones elkaar. Waar ze overlappen mogen géén meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt en mag niet worden geteeld (zie hiervoor). Heeft u alleen een bufferstrook, dan mogen wel alle gewassen erop worden geteeld. Het beweiden, maaien en oogsten is ook toegestaan, behalve als de bufferstrook als niet-productief bouwland is opgegeven binnen het Europees Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). Wanneer uw bufferstrook meedoet met de eco-regeling en/of het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) zijn er extra regels waaraan moet worden voldaan. Meer informatie hiervoor vindt u op de site van RVO.

RVO berekent voor u de breedte van de bufferstroken. Bent u het niet eens met de bufferstrook? Dan kunt u dat aangeven in de Gecombineerde opgave. Hierover leest u de pagina Bufferstroken in Mijn percelen van RVO. RVO adviseert hen te benaderen in geval van vragen over bufferstroken en watergangen. Zij kunnen dan alle vragen beantwoorden en indien nodig doorsturen naar Waterschap Limburg.

De breedte van bufferstrook varieert tussen de 500 cm, 300 cm en 100 cm, afhankelijk van het type waterlichaam. De stroken zijn altijd minimaal 500 cm bij Ecologisch kwetsbare waterlopen en 100 cm bij droge sloten. Droge sloten zijn gegraven waterlopen die onder normale omstandigheden tussen 1 april en 1 oktober droog staan, of die geen water afvoeren door een geplaatste stuw welke zonder deze over dezelfde periode droog had gestaan. Ook bij braakliggende percelen dient een bufferstrook te worden aangehouden.

Bij KRW-waterlopen, KRW-watervoerende sloten (van maximaal 10 meter breed) en bij overige waterlopen kan de bufferstrook smaller zijn. RVO gebruikt hiervoor de 4%-rekenregel in de Mijn Percelen-applicatie. Lees hier meer over op de site van RVO. Eenvoudig gezegd: is de oppervlakte van de strook t.o.v. die van het topografisch perceel meer dan 4% dan mag er een smaller breedte worden aangehouden. Een topografisch perceel is een stuk landbouwgrond in Nederland. De grenzen van dit perceel zijn bijvoorbeeld wegen, spoorwegen, paden, bebouwing en water. Of een grens tussen landbouwgrond en overige grond. (Op een topografisch perceel kunt u meerdere gewaspercelen intekenen.) In alle gevallen is de bufferstrook echter nooit smaller dan de verplichte breedte van de teeltvrije zone!

Voorkom overtreding

Overtreding van de regels met betrekking tot de teeltvrije zones en bufferstroken is strafbaar. Het kan leiden tot een boete, maar kan ook tot gevolg hebben dat een korting wordt toegepast op de Europese inkomenssteun GLB. Het is dus van groot belang overtreding van deze regels te voorkomen. Het waterschap wil hier dan ook extra aandacht op vestigen.

Gebruik meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen

De regels voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen zijn opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving, paragraaf 4.64. Uitgebreide informatie over (het gebruik van) gewasbeschermingsmiddelen en biociden vindt u op de websites van het College voor toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) en van de toolbox water.

Informeer nieuwe eigenaren /  gebruikers

Grondeigenaren die bij de invoering van de 5-meter zone bij Ecologische kwetsbare waterlopen in 2007 gronden in eigendom hadden waarop deze zone rust, hebben daarvan in 2006 bericht ontvangen van het (toenmalige) ministerie van LNV. Regelmatig worden percelen verkocht, verpacht of anderszins in gebruik gegeven. Het is daarbij van belang de nieuwe eigenaar/gebruiker te wijzen op de verplichting de 5-meter zone in acht te nemen. Dit om te voorkomen dat deze (onbewust) de betreffende voorschriften overtreedt.

Cross compliance

Op grond van het GLB komen veel agrarische bedrijven in aanmerking voor inkomenssteun. Aan het ontvangen hiervan heeft de EU en de Nederlandse rijksoverheid voorwaarden verbonden. Eén van deze voorwaarden betreft het in acht nemen van bufferstroken. Op deze bufferstroken mogen géén meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen worden gebruikt. Ook zijn beweiden, maaien (kruidenrijk mengsel mag worden gemaaid en eventueel afgevoerd, maar niet als voer worden gebruikt) en oogsten niet toegestaan.

De waterschappen zijn op grond van Europese regels verplicht toezicht uit te oefenen op de naleving van deze cross compliance voorschriften. Bij constatering van een overtreding is het waterschap verplicht deze door te melden aan het ministerie én moet het waterschap een bestuurlijke strafbeschikking uitvaardigen (boete).

De minister kan naar aanleiding van de doormelding besluiten tot het toepassen van een korting op de inkomenssteun. Afhankelijk van de ernst van de overtreding kan de korting variëren van 1 tot 20%. In uitzonderlijke situaties kan de korting nog hoger zijn. De minister is hierbij gehouden aan Europese regels. Overtreding van de zones kan dus zowel leiden tot een boete als tot een korting op de inkomenssteun!

De tekst van de geldende wet- en regelgeving kunt u vinden op www.overheid.nl.


Meten

De teeltvrije zone en de bufferstrook wordt gemeten vanaf de insteek van de beek. De insteek is de plaats waar het maaiveld overgaat in het talud van de beek.