Vraag en antwoord droogte

Agrariërs met kapitaalintensieve teelten, zoals fruit- en groenteteelt, bloemen- en plantenteelt, hebben een ontheffing voor het onttrekken van water uit beken. Daarnaast maken agrariërs gebruik van onttrekkingen uit het grondwater, wat ook is toegestaan.

Ja, dat mag. Onze partner Waterleiding maatschappij Limburg (WML) adviseert bij het sproeien van de tuin of het vullen van een badje om dit te doen vóór 19.00 uur of na 22.30 uur. Voor meer informatie verwijzen we u graag naar: https://www.wml.nl/over-wml/nieuws/limburgs-drinkwater-tijdens-hitte-en-droogte

Dat is lastig te voorspellen. Wel houden we als waterschap rekening met de klimaatverandering en de verandering in droogte- en wateroverlast periodes. Om wateroverlast en droogte goed in balans te houden, is het actieprogramma Water in Balans opgesteld. Het programma heeft flinke ambities op een aantal gebieden. Zo moet bij periodes van droogte verdroging van gronden en hittestress in steden worden voorkomen. Het actieprogramma wordt uitgevoerd in goede afstemming en samenwerking met de omgeving, waarbij ruimte is voor creatieve ideeën en innovaties op waterbeheergebied.

Het waterschap kijkt vooral naar de ontwikkeling van de afvoeren, omdat een lage afvoer directe gevaren voor mens, natuur en landbouw kan veroorzaken. Als veel beken lage afvoeren vertonen, treedt het Bestrijdingsplan Droogte in werking. Behalve naar de afvoeren kijkt het waterschap naar de waterbalans (neerslag-verdamping) en naar de grondwaterstanden om de ernst van de droogte te duiden.

In het algemeen is het risico op wateroverlast in de zomer vrij klein omdat er meer water verdampt dan er regen bij komt. De afvoercapaciteit van de beken hoeft dan ook in het algemeen niet zo groot te zijn als in de winter. De jaren 2014 en 2016 hebben echter laten zien dat overlast in de zomer ook mogelijk is. Een week nadat bijna een beregeningsverbod werd afgekondigd, is het gaan regenen en is er tijdens een aantal perioden ernstige wateroverlast opgetreden. Naar aanleiding hiervan zijn de interne procedures verder aangescherpt waardoor we beter in staat zijn om in de zomer van een ‘droog’ naar een ‘nat’ scenario over te schakelen. Ondanks de heersende droogte blijft het waterschap dus alert op wateroverlast. Ook in de zomer!

• We zetten alle stuwen in de zomerstand, zodat er meer water wordt vastgehouden. We passen waar mogelijk het maaibeheer aan en maaien minder waar dat kan. Daardoor is de begroeiing in beken hoger, waardoor water ook wordt vastgehouden.
• Het waterschap heeft onttrekkingsverboden ingesteld. In Noord- en Midden-Limburg mag niet meer worden onttrokken uit oppervlaktewater, in Zuid-Limburg niet uit de Vlootbeek.
• We pompen water vanuit de Maas en vaarten (zoals de Noordervaart) naar de beken toe te voeren. De hoeveelheid aanvoerwater is momenteel gelijk aan de reguliere hoeveelheden die we jaarlijks onttrekken uit de vaarten en Maas.
• De aangewezen zwemlocaties worden extra in de gaten gehouden. De dijkinspecteurs schenken extra aandacht aan droogte-effecten zoals scheurvorming in de reguliere inspecties
• Muskus- en beverrattenbestrijding zorgt er voor dat drooggevallen fuiken worden omgedraaid (voorkomen dat landdieren via droge beek in fuik komen).

Het waterschap werkt samen met Rijkswaterstaat, gemeenten, natuur- en terreinbeheerders, de Limburgse Land en Tuinbouw Bond (LLTB), Watermaatschappij Limburg (WML) en grondeigenaren. We willen dit samen met de omgeving oplossen.

Een langdurige droge periode kan schadelijk zijn voor bomen, planten, dieren en gewassen op het land. Door de sterke verdamping, zakt ook het grondwaterpeil en kunnen de wortels van bomen en planten op termijn niet meer bij het water. Met droogvallen van sloten en plassen, droogt het leefgebied van vissen, waterdieren en amfibieën letterlijk op. Warm water heeft een lager zuurstofgehalte en dat kan leiden tot vissterfte. Ook neemt in warmer water de concentratie van opgeloste stoffen en bacteriën toe en kunnen botulisme en blauwalg ontstaan.

We raden u aan om uw vee niet uit beken te laten drinken. Het is niet verboden, maar we adviseren om dit niet toe te staan. Door de aanhoudende droogte, kan de waterkwaliteit afnemen en kunnen mogelijk bacteriën ontstaan in het water.

We raden u aan om uw hond niet in beken te laten springen of uit beken te laten drinken. Het is niet verboden, maar we adviseren om dit niet toe te staan. Door de aanhoudende droogte, kan de waterkwaliteit afnemen en kunnen mogelijk bacteriën ontstaan in het water.

We raden mensen die in natuurwater willen zwemmen met klem aan, om dit alleen te doen in de aangewezen zwemlocaties. Deze worden regelmatig gecontroleerd door het waterschap, op veiligheid, hygiëne en waterkwaliteit. Voor actuele informatie over veilige zwemlocaties in natuurwater verwijzen we naar www.zwemwater.nl en teletekst pagina 725 of download de Zwemwaterapp (via Google Play Store of App Store).  Op andere plekken dan de aangewezen zwemlocaties kan de waterkwaliteit van beken, vennen en vijvers ernstig verslechterd zijn als gevolg van de warmte en de lagere waterstanden met alle (gezondheid)risico’s van dien.

Ook kan er blauwalg ontstaan. Wanneer mensen of dieren in contact komen met water waarin veel toxische blauwalgen voorkomen, kunnen zij daarvan gezondheidsklachten ondervinden. Deze klachten zijn jeuk, huiduitslag, maagdarmklachten, hoofdpijn, oog- en oorpijn, afnemende activiteit, duizelig, ademhalingsproblemen en kramp. De waterschappen adviseren dan ook om contact met water, waarin zich drijflagen bevinden. te vermijden. Dit geldt overigens ook voor huisdieren. Bij onverhoopt contact wordt geadviseerd de betreffende lichaamsdelen goed af te spoelen.

Waterschap Limburg krijgt regelmatig meldingen van dode vissen. Door warm zomerweer stijgt de temperatuur van het water in de sloten. In warm water zit minder zuurstof.

Blauwalgen of blauwwieren zijn cyanobacteriën die eruit zien als wier. Blauwalgen zitten van nature in elk oppervlaktewater, maar bij hoge temperaturen kunnen de blauwalgen tot bloei komen en blauw-groene en/of rode drijflagen vormen. Wanneer mensen of dieren in contact komen met water waarin veel toxische blauwalgen voorkomen, kunnen zij daarvan gezondheidsklachten ondervinden. Deze klachten zijn jeuk, huiduitslag, maagdarmklachten, hoofdpijn, oog- en oorpijn, afnemende activiteit, duizelig, ademhalingsproblemen en kramp. De waterschappen adviseren dan ook om contact met water, waarin zich drijflagen bevinden. te vermijden. Dit geldt overigens ook voor huisdieren. Bij onverhoopt contact wordt geadviseerd de betreffende lichaamsdelen goed af te spoelen.

Wat doet het waterschap?

Het waterschap controleert in de zomer de zwemwaterkwaliteit van verschillende recreatieplassen. Daar hoort standaard de controle op blauwalgen bij. Wordt een drijflaag van blauwalgen ontdekt, dan laat het waterschap een onderzoek verrichtten. Wanneer de vastgestelde waarden worden overschreden, geeft het waterschap een waarschuwing uit.  
                                               
Zwemwaterinformatie is ook te vinden via de website www.zwemwater.nl.

Heeft u een melding over watervervuiling of een onveilige situatie bij een van onze officiële zwemlocaties in oppervlaktewater, bel dan het Meldpunt Water: 0800-0341.

Door de hoge temperaturen die vaak gepaard gaan met droogte kunnen er blauwalgen ontstaan in zwemplassen en moeten deze gesloten worden. Het waterschap controleert hier regelmatig op en houdt dit scherp in de gaten. Ook kan er botulisme in plassen of watergangen optreden. 
Wil je weten waar je veilig kunt zwemmen? Kijk op www.zwemwater.nl

• Zwemwater: botulisme en blauwalg. Een laag waterpeil, hoge watertemperatuur en stilstaand water vormen het ideale klimaat voor blauwalg en botulisme. De alg en de bacterie zijn een veelvoorkomend probleem in de zomer en kunnen gezondheidsklachten zoals oorontsteking of huidirritaties veroorzaken.
• Vissterfte door zuurstoftekort in het water.
• Vorming van kroos bij warm weer vormt een bedreiging voor het watermilieu.