Waterschappen vangen meer muskus- en beverratten in 2023
Vorig jaar zijn er door de waterschappen meer muskus- en beverratten gevangen in Nederland dan in 2022. Waterschappen zijn wettelijk verplicht om deze dieren te bestrijden. Zij vormen een groot risico voor onze waterveiligheid door graaf- en vraatschade. Vorig jaar zijn er landelijk ruim 2.500 muskusratten meer gevangen dan in 2022. Dit is een stijging van vijf procent. De beverratvangst van 1.645 stuks, betekent een toename van ongeveer 45 procent. Het werk van bijna 400 gespecialiseerde muskus- en beverratbestrijders van de waterschappen blijft erg belangrijk.
Waterschap Limburg ving vorig jaar 796 beverratten (+33%) en 3.544 muskusratten (+91%). Wel werden meer uren gestoken in de bestrijding van de bever- en de muskusrat. Bij de beverratbestrijding namen de velduren met 20 procent toe en bij de muskusrat met 40 procent. Chrit Wolfhagen, dagelijks bestuurder bij Waterschap Limburg en onder meer belast met areaalbeheer, licht toe: ‘We hebben de bestrijding een impuls gegeven door het aantrekken van nieuwe bestrijders. Zoals we verwachtten, is dit te zien in de resultaten van 2023. Bij een optimale bestrijdersbezetting zal de populatie afnemen en dat is ook het landelijk afgesproken doel.’
Plaagdieren veroorzaken ernstige schade
Muskus- en beverratten komen van nature niet voor in Nederland. De ratten zijn hier door de mens terechtgekomen, via de pelsindustrie. De dieren hebben bij ons nauwelijks natuurlijke vijanden. Zij worden bestreden omdat ze schade brengen aan waterkeringen en oevers, door holen en gangen in dijken te graven. Ook maken ze nestkommen met uitgebreide ondergrondse gangenstelsels. Zo veroorzaken ze verzakkingen in dijken en kades. In het ergste geval kan een dijk of kade doorbreken waardoor er dorpen of zelfs steden onder water lopen.
Dijken beschermen tegen graverij
Ongeveer 3500 kilometer aan dijken beschermen Nederland tegen overstromingen van de zee, grote rivieren, meren en plassen. Mede door het veranderende klimaat wordt de druk op onze dijken en kades in de toekomst nog groter. Het voorkomen van graverij door muskus- en beverratten blijft daarom een belangrijke taak van de waterschappen. Het doel is, om in 2034 ook voor de muskusratten geen (levensvatbare) populatie meer te hebben in Nederland. Dat is het geval als er in het binnenland minder dan 500 muskusratten per jaar worden gevangen.
Regionale verschillen groter geworden
In 2023 zijn er in totaal 51.043 muskusratten door de 21 waterschappen gevangen. Dat is een toename van 2.596 dieren. Wel zijn de regionale verschillen groter geworden. In gebieden met veel muskusratten zijn er opnieuw meer muskusratten gevangen door extra inzet van de muskusratbestrijders. Om in deze gebieden uiteindelijk ook een daling in de muskusratpopulatie te bereiken, moeten hier eerst zoveel mogelijk muskusratten worden gevangen. Dit heeft een stijging in vangsten tot gevolg. In andere gebieden zet de ingezette daling van muskusratvangsten juist door. Langs de landsgrens proberen de waterschappen de instroom van muskusratten direct weg te vangen. Zo wordt geprobeerd het binnenland uiteindelijk vrij van muskusratten te krijgen.
Beverratten vangen aan de grens
Nederland heeft geen eigen populatie beverratten. Door de dieren aan de grens te vangen, wordt voorkomen dat ze zich over het land verspreiden. Ruim 95 procent wordt direct bij de grens met Duitsland gevangen. Door de zachte winters en een minder goed georganiseerde bestrijding in Duitsland is de beverratpopulatie daar helaas nog steeds erg groot. Wel is door lokale initiatieven de instroom van beverratten naar Nederland regionaal afgenomen.
Bedreiging biodiversiteit
Behalve dat de muskus- en beverratten schadelijk zijn voor onze waterveiligheid, vormen zij ook een bedreiging voor de biodiversiteit. Deze ratten staan daarom allebei op de Europese lijst van invasieve soorten. Ze eten het voedsel van inheemse diersoorten, waardoor die het moeilijker krijgen.
Bever toenemend probleem
Sinds eind jaren 90 is de bever weer terug in Limburg. In tegenstelling tot de muskus- en beverrat is de bever een beschermd dier. De bever levert juist een bijdrage aan de biodiversiteit in onze wateren en het vasthouden van water in tijden van droogte. In sommige situaties zorgt de bever helaas voor problemen. Als waterschap moeten we zorgen voor het beverbeheer in beken en watergangen waarvan wij eigenaar en of beheerder zijn. Ook de waterkeringen (dijken) langs onder andere de Maas vallen onder de verantwoordelijkheid van het waterschap. Wanneer activiteiten van de bever (graverij, bouw van dammen of vraat) tot schade leiden, kunnen wij in sommige gevallen actie ondernemen. De provincie Limburg maakt hiervoor het beleid. De kaders zijn vastgelegd in het Faunabeheerplan Bever. Hier moeten wij ons als waterschap aan houden.
Voor meer informatie over de bever en ons beleid zie onze website: Bever in Limburg - Waterschap Limburg