Evaluatie proef woningscans: meer impact mogelijk met bredere aanpak per buurt
Meer dan 500 huishoudens maakten gebruik van de gratis woningscan binnen een proef die vanuit het Programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) plaatsvond van oktober 2024 tot en met maart 2025. Bij deze woningscans bezocht een adviseur de woningen om bewoners te adviseren over het beter beschermen van hun huis tegen wateroverlast. Met deze proef wilde WRL inzicht krijgen in veelvoorkomende maatregelen, de bijbehorende kosten en de effectiviteit van het advies aan huis. Uit de evaluatie blijkt dat de aanpak nuttig is. Daarnaast blijkt dat in sommige buurten een gezamenlijke aanpak effectiever kan zijn dan individuele maatregelen per woning. Op basis van deze inzichten werkt WRL aan een bredere, integrale aanpak om de waterweerbaarheid te verhogen.
Proef in negen gemeenten
De woningscans zijn uitgevoerd in negen Limburgse gemeenten: Beesel, Gulpen-Wittem, Meerssen, Roerdalen, Roermond, Sittard-Geleen, Valkenburg aan de Geul, Venlo en Voerendaal. In totaal zijn 1647 adressen geselecteerd en uitgenodigd om deel te nemen. Deze adressen liggen in buurten met een verhoogde kans op wateroverlast. 535 huishoudens lieten een woningscan uitvoeren. Dit is 33% van de uitgenodigde adressen.
Uit de evaluatie blijkt dat de woningscan een geschikt middel is om mensen op het niveau van hun eigen woning weerbaarder te maken tegen wateroverlast. De meeste deelnemers zijn zich bewust van de risico’s en hebben al nagedacht over mogelijke oplossingen. Ondanks deze kennis, hebben ze behoefte aan meer informatie. Deelnemers zijn vooral benieuwd naar aanvullende maatregelen, de effectiviteit daarvan en de kosten. Uit de evaluatie blijkt ook dat mensen die zich weinig bewust zijn van de risico’s op wateroverlast en hun eigen handelingsperspectief, zich minder snel aanmelden voor de woningscan.
Gedeputeerde Michael Theuns, voorzitter van de Regionale Actietafel van WRL: “We zien dat bewoners de persoonlijke aanpak van de woningscan waarderen. Mensen voelen zich serieus genomen en worden gemotiveerd om zich voor te bereiden op wateroverlast. We werken nu uit hoe we deze aanpak op een zorgvuldige manier kunnen voortzetten en waar deze de meeste impact kan maken. Daarbij zetten we ook in op het vergroten van het waterbewustzijn, zodat meer inwoners weten welke risico’s er zijn en hoe zij zich daartegen kunnen beschermen.”
Tevreden over advies
De meeste deelnemers zijn tevreden over het persoonlijke advies en voelen zich serieus genomen. De evaluatie biedt ook aanknopingspunten voor verbetering. Zo gaven sommige deelnemers aan dat het advies te algemeen, niet goed toepasbaar op hun situatie of moeilijk uitvoerbaar was.
Maatregelen die vaak voorkomen in de adviezen zijn het plaatsen van een waterkerend schot, het plaatsen van water absorberende zakken, het afsluiten van een toegang, het plaatsen van een pomp en het controleren en aanpassen van de ontluchting. De gemiddelde kosten om de geadviseerde maatregelen uit te voeren zijn ruim 3000 euro. 64% van de deelnemers is van plan om aan de slag te gaan met het advies.
Vervolg
De proef laat zien dat sommige oplossingen beter werken wanneer ze op buurtniveau en in samenhang worden opgepakt. Daarom wordt binnen het programma WRL gewerkt aan een bredere, integrale buurtaanpak. De individuele woningscan blijft daarin een hulpmiddel, maar wordt aangevuld met collectieve oplossingen die passen bij de kenmerken van een buurt of wijk. Op die manier sluit de aanpak beter aan bij wat een buurt nodig heeft en versterken we de bescherming tegen wateroverlast. Tegelijkertijd wordt een online woningscan ontwikkeld die mensen gemakkelijk zelf kunnen uitvoeren.
Programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg
De woningscan is een product van het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) en wordt samen met gemeenten en Waterschap Limburg uitgevoerd. WRL is gestart na de overstromingen in juli 2021. In dit programma werken de Limburgse gemeenten, Waterschap Limburg, Provincie Limburg en het Rijk samen om Limburg beter voor te bereiden en te beschermen tegen wateroverlast. WRL gaat per stroomgebied in Limburg verkennen welk pakket aan maatregelen nodig is om wateroverlast in het gebied te verminderen.