Toppositie Waterschap Limburg bij audit Zorgplicht Primaire Waterkeringen
Recent ontving Dagelijks Bestuurslid Rein Dupont, als verantwoordelijk portefeuillehouder, de bevindingen van de audit op de Zorgplicht Primaire Waterkeringen van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Hierin geeft de ILT aan dat ze vastgesteld heeft dat Waterschap Limburg een jong waterschap is dat hard en effectief heeft gewerkt aan de inrichting en uitvoering van de zorgplicht voor de primaire waterkeringen en dat er zowel op strategisch, tactisch als operationeel niveau geen tekortkomingen zijn. Volgens de ILT heeft Waterschap Limburg de uitvoering van de zorgplicht goed ingericht. Met betrekking tot de feitelijke uitvoering van de zorgplicht heeft de ILT slechts twee kleine aandachtspunten. Dit resultaat positioneert Waterschap Limburg in een top positie ten opzichte van de andere waterschappen.
De zorgplicht houdt in dat de beheerder (waterschappen en Rijkswaterstaat) op grond van de waterwet de wettelijke taak heeft om de primaire kering aan de veiligheidseisen te laten voldoen en voor het noodzakelijke preventieve beheer en onderhoud te zorgen. Voor de invulling van de zorgplicht moet de beheerder dus continue inzicht hebben in de feitelijke toestand van de waterkering. Om die reden worden de keringen door de beheerder regelmatig geïnspecteerd om te beoordelen of de fysieke toestand van de kering nog in overeenstemming is met de (ontwerp)eisen. In het geval de fysieke toestand van de kering door bijvoorbeeld technische veroudering of (storm)schade niet meer voldoet aan de (ontwerp)eisen dient de beheerder de nodige onderhouds- en herstelmaatregelen te treffen. De kosten van beheer en onderhoud komen voor rekening van de beheerder. Daarnaast zijn o.a. Vergunningverlening en Toezicht & Handhaving belangrijke instrumenten om aan de zorgplicht te voldoen. De zorgplicht verplicht de waterkeringbeheerder ook om, in de situatie dat de waterkeringen nog niet aan de wettelijke veiligheidsnormen voldoen, beheermaatregelen paraat te hebben om tijdens maatgevende omstandigheden overstromingsrisico’s zo goed mogelijk te beperken.
Met de inwerkingtreding van de Wet doelmatigheid en bescherming Hoogwaterbescherming op 1 januari 2014 is het toezicht op de primaire waterkeringen overgegaan van de provincies naar het Rijk en wordt momenteel uitgevoerd door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Namens het ministerie is de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) belast met het toezicht en de handhaving van de wet- en regelgeving. De ILT voert dus ook het toezicht op de primaire waterkeringen uit. Dit toezicht bestaat uit de beoordeling van de primaire waterkeringen en de zorgplicht op deze keringen.
Samen met de beheerders is er door het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een Kader voor de Zorgplicht opgesteld. Dit kader heeft het karakter van een doelvoorschrift. De beheerder is in beginsel zelf verantwoordelijk voor de inrichting en de uitvoering van de activiteiten van de zorgplicht en dient daar intern toezicht op te houden. Het kader is een nadere specificering van de zorgplicht en bevat de activiteiten die onder de zorgplicht vallen. De activiteiten zijn ingedeeld op basis van de plan-do-check-act cyclus. Waarbij planningen en werkwijzen (“plan” en “do”) zijn samengevoegd, evenals het rapporteren, evalueren en bijsturen (“check” en “act”). De te volgen werkwijzen, planningen en het beschrijven van resultaten worden bij beheerders beschreven in producten. Deze producten kunnen per beheerder verschillend zijn. Voor sommige activiteiten en/of producten zijn leidraden of handreikingen beschikbaar.
Het Kader Zorgplicht onderscheidt in totaal de volgende twaalf activiteiten:
1. Lange termijn en over de grenzen.
2. Juridisch Register Waterstaatswerken
3. Informatiemanagementsysteem.
4. Beheren dagelijkse gegevens kering.
5. Kennismanagement.
6. Verantwoording over resultaten.
7. Inspectie van de primaire kering.
8. Onderhoud van de primaire kering.
9. Vergunningverlening.
10. Toezicht en handhaving.
11. Bediening waterkerende kunstwerken.
12. Calamiteitenzorg.
Het uitgangspunt voor het toezicht door de ILT is het ‘Kader zorgplicht primaire
waterkeringen’ en de Basiseisen Uitvoering Zorgplicht. Het toezicht heeft plaatsgevonden in de periode vanaf 1 januari 2017 tot en met november 2018. In deze periode zijn alle
beheerders van primaire waterkeringen door de ILT geïnspecteerd. Hierbij werd gekeken naar het strategische, tactische en operationele niveau van de uitvoering van de zorgplicht.